Zeewier, het nieuwe superfood

Lofoten Zeewier

In onze achtertuin en langs de fjordenkust hier op de Lofoten vind je veel verschillende soorten zeewier. Er bestaan rood-, groen- en bruinwieren. We oogsten er een aantal van om te verwerken in ons eten:

  • Roodwieren: dulse (Palmaria palmata), nori (Porphyra umbilicalis) en klein buiswier (Vertebrata lanosa)
  • Groenwieren: echt darmwier (Enteromorpha)
  • Bruinwieren: vleugelklep (Alaria esculenta), suikerwier (Saccharina latissima), knotswier (Ascophyllum nodosum), gezaagde zeeeik (Fucus serratus), groefwier (Pelevetia canaliculata) en blaaswier (Fucus vesiculosus)
knotswier en zuurdesembrood

Zeewier oogsten

Bij het oogsten van zeewier is het belangrijk zeker te weten dat het vers is. Doorgaans is het vers als de ‘wortels’ nog vastzitten aan een steen of schelp. Wieren die in het getijdengebied groeien kunnen best een tijdje droog liggen, zolang ze nog maar wel vastzitten aan een steen of schelp. Andere soorten beginnen onmiddellijk hun alginaat af te geven. Alginaat is wat het zeewier afstoot als het een tijdje ligt of in aanraking komt met zoet water. Als het zeewier alginaat begint af te scheiden, dan wordt het slijmerig. Dat slijmerige is juist hetgeen dat alle voedingsstoffen bevat. Spoel dus nooit zeewier met zoet water en consumeer geen wier wat is aangespoeld op de kust!

Oogsten doen we zo duurzaam mogelijk. Dat betekent dat we niet meer oogsten dan wat we kunnen gebruiken. Daarnaast knippen we het wier met een schaar boven de aanhechting af, zodat het op dezelfde plek weer kan gaan groeien.

Zeewieren overleven in de oceaan door het zeewater te filteren op voedingsstoffen en verzamelen daardoor een enorme hoeveelheid vitamines en mineralen. 

zeewier oogsten Lofoten

Zeewier eten

Zeewier eten is hip en het staat tegenwoordig bekend als superfood. Niet gek omdat de gemiddelde voedingswaarde zeer hoog is. Het is rijk aan vitaminen, antioxidanten en mineralen. De eiwitten (aminozuren) in zeewier zijn van goede kwaliteit. Veel voorkomende mineralen zijn magnesium, mangaan, jodium, calcium, ijzer en koper. Zeewier bevat ook de stof fucoxanthine, waarvan de antioxidantwerking krachtiger is dan die van vitamine E. 

Zeewier heeft een gunstige werking op de darmen. De alginaten beschermen de darmwand, zorgen voor een betere opname van voedingstoffen en verwijderen gifstoffen en zware metalen uit je lichaam. Bovendien wordt aangenomen dat fucoxanthine de bloedglucosespiegel onder controle houdt, gewichtsverlies bevordert en kanker bestrijdt.

Het jodium in zeewier zorgt voor een goed functionerende schildklier

De voedingswaarden zijn verschillend per soort en afhankelijk van de oogsttijd, waterkwaliteit en geografie. 

Zeewier consumeer of droog je in de regel binnen 4 uur na het oogsten. Dit om te voorkomen dat het zijn alginaat al afgegeven heeft. Vers zeewier kun je gebruiken om bouillon van te trekken, te bakken in wat olie, in de oven te doen om er chips van te maken of gebruiken om in te maken. De grotere exemplaren zoals suikerwier en vleugelwier kun je ook gebruiken om vis in te pakken of als lasagneplaten. In de meeste gevallen wordt het zeewier gedroogd. Frituren en koken/blancheren verlaagt de voedingswaarde van zeewier.

Drogen voor gebruik

Door het drogen wordt de voedingswaarde per gram sterk geconcentreerd. Gedroogd is het lang houdbaar en heb je maar weinig nodig om een gerecht smaakvoller te maken en meer voedingswaarde te geven. 

Je kun zeewier in de oven drogen op ongeveer 40 graden. Zorg ervoor dat de ovendeur op een kiertje staat zodat het vocht weg kan. Je kunt ook een dehydrator of voedseldroger gebruiken. 

Als je je zeewier tot kruiden wilt verwerken is het het beste om dat te doen direct nadat het zeewier uit de oven komt, het is dan het knapperigst. Later wordt het taaier en is het moeilijker om kleine stukjes te maken.

zeewier drogen Lofoten

Umami

Proef je zeewier, dan proef je umami. Onze tong kan 5 smaken onderscheiden: zoet, zuur, zout, bitter en umami. Dat doet hij op basis van enkele bestanddelen van ons voedsel: bij zoet proef je vooral suiker. Bij zout vooral natrium, en bij umami proef je een stof die glutamaat heet.

Jodium in zeewier

In de meeste zeewiersoorten zit (veel) jodium. Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd over de gezondheidseffecten van te veel en te weinig jodiuminname. Bij het innemen van veel zeewier bestaat de kans dat er een te hoog jodiumgehalte in het lichaam ontstaat. Aanbevolen wordt om per dag niet meer dan 1/2 theelepel gedroogd zeewier te consumeren. 


Meer lezen?

  • Op deze pagina van de website vind je recepten ter inspiratie voor het gebruik van zeewier in je gerechten.
  • En hier een beschrijving van de veelvoorkomende zeewieren rond Lofoten eilanden.
  • Als je geïnteresseerd bent in de gezondheidsvoordelen van wieren kun je meer lezen op de website van Zeewierwijzer en en a Healthy life.
  • Hoe het werkt, en hoe je je maaltijden meer umami kunt geven, lees je op de website van Sea Green
  • Meer over de invloed van zeewier op de huid lees je op de website van de zeewierwinkel.
  • In het engels is veel informatie te vinden over zeewier op de website van Lofoten Seaweed.

NB. Deze pagina is bedoeld als informatie- en inspiratiebron. Het is met grote zorg en naar beste vermogen samengesteld. Toch is onvolledigheid of onjuistheid niet uit te sluiten. Hiervoor kan Byzondere reizen niet verantwoordelijk worden gesteld. Byzondere reizen sluit alle aansprakelijkheid uit voor enigerlei directe of indirecte schade, van welke aard dan ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht verband houdt met de informatie opgenomen in deze website. De tekst is geschreven als een informatieve handleiding. Bij gezondheidsklachten raden we je aan om doktersadvies in te winnen m.b.t. het gebruik van zeewier.